علی بن حسنعلی خنیزی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | علی بن حسنعلی خُنَیزی |
| لقب | ابوعبدالکریم |
| تاریخ تولد | ۱۲۸۵ق |
| تاریخ وفات | ۱۳۶۲ق؛ بحرین |
| محل دفن | قطیف |
| اطلاعات علمی | |
| استادان |
سید محمد کاظم طباطبائی یزدی شیخ طه نجف • علی بن حسن تاروتی شیخ الشریعة اصفهانی • محمد عوامی حسن علی بدر • سید محمد شُبّر |
| شاگردان |
منصور زائر • منصور آل سیف محمد حسین آل عبدالجبار • |
| محل تحصیل | نجف |
| تألیفات |
تبصرة الناسک فی اعمال المناسک اسفارُ الناظرین • شرح نجاة العباد شرحی بر شرح النظام |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | قضاوت |
علی بن حسنعلی خُنَیزی (۱۲۸۵-۱۳۶۲ق)، از فقهای امامی قرن چهاردهم هجری قمری و قاضی شهر قطیف. وی از شاگردان سید محمد کاظم طباطبائی یزدی و شیخ الشریعه اصفهانی بوده است.
تحصیلات
کنیه خنیزی، ابوعبدالکریم بود. او برادرزاده علی بن حسن خنیزی که همنام و معاصر او بود، است. وی در سال ۱۲۸۵ق در قطیف زاده شد. و پس از فراگیری خواندن و نوشتن و قرائت قرآن، به تجارت مشغول شد. اما پس از مدتی به ادامۀ تحصیلات دینی علاقه‌مند گردید و در ۱۳۰۸ق به نجف مهاجرت کرد وی در آنجا علوم مقدماتی و سطوح را فرا گرفت و در ۱۳۲۳ق به زادگاهش بازگشت.
استادان
اساتید دروس عالی فقه و اصول
- سید محمد کاظم طباطبائی یزدی
- شیخ طه نجف
- شیخ الشریعة اصفهانی
شاگردان
خنیزی در قطیف به نشر معارف دینی و ارشاد مردم و تدریس و تربیت شاگرد پرداخت. برخی از شاگردانش عبارتند از:
قضاوت
حاکم عثمانی او را که عالمی برجسته و با نفوذ در منطقۀ قطیف بود به منصب قضاوت در آنجا برگزید.
در حمله ملک عبدالعزیز بن عبدالرحمان آل سعود به احساء، خنیزی برای جلوگیری از کشتار مردم، حاکم قطیف را به خروج از شهر و مقابله نکردن با سعودیان ترغیب کرد. پس از اشغال قطیف به دست عبدالرحمان بن سُوَیلم سعودی در ۱۳۳۱ق، خنیزی همچنان منصب قضاوت را در این شهر برعهده داشت.
درگذشت
خنیزی در ۱۳۶۲ق/۱۳۲۲ش برای معالجه به بحرین رفت و در آنجا درگذشت و در قطیف به خاک سپرده شد.
تألیفات
- تبصرة الناسک فی اعمال المناسک، کامل‌ترین اثر اوست.
- اسفارُ الناظرین، شرحی بر تبصرة المتعلمین علامه حلی، فقط شامل بخشی از مبحث طهارت
- شرح ناتمام نجاة‌العباد که رسالۀ فتوایی صاحب جواهر است
- شرحی بر شرح النظام نظام الدین حسن نیشابوری در علم صرف
تألیفات او همگی به جز تبصرة الناسک فی اعمال المناسک ناتمام ماندند.
مطالعه بیشتر
پسر عمویش، عبدالله بن علی خنیزی کتاب «ذکری الزعیم الخنیزی» را تألیف کرد که شامل مقالات و قصایدی دربارۀ اوست. این کتاب در سال ۱۳۷۳ق به چاپ رسید.
همچنین عبدالکریم فرزند خنیزی نیز شرح حال پدرش را نگاشت.
پانویس
- ↑ آقا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، قسم۴، ص۱۳۹۰ و پانویس۱؛ امین، اعیان الشیعة، ج۸، ص۲۹۵
- ↑ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، قسم۴، ص۱۳۹۳-۱۳۹۴؛ امین، اعیان الشیعه، ج۸، ص۲۹۸
- ↑ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، قسم۴، ص۱۳۹۳-۱۳۹۴؛ امین، اعیان الشیعه، ج۸، ص۲۹۸
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۸، ص۲۹۸-۲۹۹؛ حسین خلف خزعل، تاریخ الکویت السیاسی، ج۲، ص۱۹۴-۱۹۵؛ سبیعی، التصدی السعودی للحکم العثمانی للاحساء و القطیف، ص۱۸۳-۱۸۴
- ↑ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام‌الشیعة، قسم۴، ص۱۳۹۴؛ امین، اعیان الشیعه، ج۸، ص۲۹۸-۲۹۹؛ امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ص۵۰۳
- ↑ بحرانی، انور البدرین، ص۳۷۷؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، قسم۴، ص ۱۳۹۵؛ آقا بزرگ طهرانی، الذریعة، ج۲۶، ص۳۰۴-۳۰۵
- ↑ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، قسم۴، ص۱۳۹۵؛ آقا بزرگ طهرانی، الذریعة، ج۲۶، ص۳۰۴-۳۰۵
منابع
- منبع مقاله، دانشنامه جهان اسلام، ج۱۷، ص۲۱۴-۲۱۵.
- آقا بزرگ طهرانی، محمد محسن، الذریعة الی التصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
- آقا بزرگ طهرانی، محمد محسن، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع العشر، مشهد، قسم، ۱-۴، ۱۴۰۴ق.
- امین، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف.
- امینی، محمد هادی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، نجف، ۱۳۸۴ق/۱۹۶۴م.
- بحرانی، علی بن حسن، انور البدرین فی تراجم علماء القطیف و الإحساء و البحرین، چاپ محمد علی محمد رضا طبسی، نجف، ۱۳۷۷ق، چاپ افست قم، ۱۴۰۷ق.
- خلف خزعل، حسین، تاریخ الکویت السیاسی، بیروت، ۱۹۶۲-۱۹۶۵م.
- سبیعی، عبدالله، التصدی السعودی للحکم العثمانی للاحساء و القطیف، ۱۲۸۸-۱۳۳۱ق/۱۸۷۱-۱۹۱۳ق، ریاض، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م.